Laboratorium elektromagnetyzmu

Laboratorium Dydaktyczne Elektromagnetyzmu zawiera obszerny wybór prostych i dydaktycznie istotnych eksperymentów. Doświadczenia  te wychodzą znacznie poza tradycyjne  szkolne eksponaty, korzystają z nowych technologii oraz doświadczeń międzynarodowych Zakładu Dydaktyki Fizyki UMK.

Niektóre z doświadczeń powstały w ramach projektu EU LdV koordynowanego przez ZDF (prof. G. Karwasz, dr A. Karbowski) w latach 2007-2010 i projektu Unii Europejskiej Science & Society S&S 20772 "Physics is Fun" koordynowanego przez Pomorską Akademią Padagogiczną (prof. G. Karwasz, dr T. Wróblewski, dr A. Kamińska, 2004-2007). W projekcie LdV istotny wkład mieli: prof. M. Michelini z Uniwersytetu w Udine, prof. Wim Peeters z Uniwersytetu w Antwerpii, i prof. Jozef Trna z Uniwersytetu w Brnie. W większości doświadczenia są oryginalnymi opracowaniami własnymi, wykorzystywanymi w dydaktyce autorów, tak w kraju jak za granicą.

Doświadczenia LdV zostały wyprodukowane przez UMK w postaci gotowych zestawów, i trafiły do Anglii, Norwegii, Włoch, Austrii, Czech. Inne doświadczenia bez trudu mogą być odtworzone w każdym szkolnym laboratorium.

Kompletne zestawy można obejrzeć klikając w poniższy link:  

Zestaw do elektromagnetyzmu

 

Opis doświadczeń z elektromagnetyzmu:
 

  1. Magnesy i materiał magnetyczne

    1.1 Magnetyczne żuczki
    1.2 Magnetyczny "pies na smyczy"
    1.3 Materiały magnetyczne
    1.4 ​Pływające magnesy
     
  2. Pola magnetyczne

    2.1 Badanie pola magnetycznego za pomocą opiłków żelaza
    2.2 Badanie pola magnetycznego za pomocą magnetycznych pieczątek i "wykrywacza" pola magnetycznego
    2.3 Badanie pola magnetycznego za pomocą klocków magnetycznych i kulek GEOMAG
    2.4 Oddziaływanie magnesu na igły magnetyczne
     
  3. Oddziaływania magnetyczne

    3.1 Oddziaływania między dwoma magnesami
    3.2 Kolumienka magnesów - obwarzanków
    3.4 Siła przyciągania: pomiar przy użyciu dynamometru
    3.5 Siła odpychania: magnesy sztabkowe GEOMAG w rurce
    3.6 Tory kulek w polu magnetycznym
     
  4. Pole magnetyczne Ziemi

    4.1 Magnes zakręcający na równi pochyłej
     
  5. Magnetyczne efekty przepływu prądu elektrycznego

    5.1 Doświadczenie Oersteda - wersja pionowa (czyli doświadczenia Ampere'a)
    5.2 Doświadczenie Oersteda - wersja pozioma
    5.3 Siła magnetyczna między dwoma równoległymi przewodami
    5.4 Pole magnetyczne wokół cewki:
          a) Pole magnetyczne wewnątrz pojedynczej cewki
          b) Pole magnetyczne wewnątrz solenoidu
          c) Wzajemne oddziaływanie cewki i magnesu
    5.5 Żelazny rdzeń umieszczony wewnątrz cewki
     
  6. Siła magnetyczna działająca na przewód z prądem - siła Lorentza

    6.1 Doświadczenie Pohla (siła działająca na ramkę z prądem)
    6.2 Oddziaływania między magnesem i zwojnicą, przez którą płynie prąd
    6.3 Silniki elektryczne
          a) Silnik na spinaczach
          b) Silnik z jedną "pętlą"
          c) Silnik z dwoma skrzydełkami ("silnik - mikser")
     
  7. Zjawisko indukcji elektromagnetycznej

    7.1 Siła elektromotoryczna indukowana w poruszającym się przewodzie
    7.2 Siła elektromotoryczna indukowana w cewce
    7.3 Prądy wirowe (Foucaulta)
          a) Leniwe wahadło
          b) Hamulec elektromagnetyczny
          c) "Pijany" magnes (na miedzianej równi)
          d) Magnes zsuwający się po miedzianej równi
          e) Spadający magnes w rurze z miedzi (bez nacięć i z nacięciami)
          f) Łagodnie lądujący magnes
     
  8. Generatory - proste generatory prądu przemiennego

    8.1 Latarka "dynamo"
     
  9. Zwojnice i transformatory

    9.1 Indukcja w układzie dwóch zwojnic
    9.2 Transformator z różnymi rdzeniami 
     
  10. Elektrostatyka

    10.1 Naładowane papierowe cekiny
    10.2 Doświadczenie choinkowe
    10.3 Elektrofor Volty
    10.4 Świeczka w polu elektrycznym
    10.5 Elektrostatyczna kołatka
     

Zob. M. Sadowska, G. Karwasz, Stara, poczciwa maszyna elektrostatyczna
Fizyka w szkole, 5/2011, 2011, 40-50.

Więcej szczegółów oraz spis innych doświaczeń można znaleźć  w Toruńskim doświadczalniku z fizyki


Zapraszamy do zapoznania się publikacjami dydaktycznymi dotyczącymi elektromagnezyzmu:

Publikacja dydaktyczne - elektromagnetyzm oraz Podręcznik multimedialny do elektromagnetyzmu

Poniżej przedstawiamy dwa przykładowe zestawy doświadczeń, które można zaprezentować przy pomocy naszego zestawu:

Zestaw 1

Zestaw 2