Fizyka dla każdego

Przedwczoraj – 28. VI. (2022) – rakieta Electron nowozelandzkiej firmy kosmicznej RocketLab wyniosła w przestrzeń kosmiczną satelitę CAPSTONE (Cislunar Autonomous Positioning System Technology Operations and Navigation Experiment, w wolnym tłumaczeniu Okołoksiężycowy Eksperyment Operacji Autonomicznego Systemu Pozycjonowania i Nawigacji; skrót po angielsku oznacza kamień szczytowy / zwieńczenie). Satelitę tą wykonała – w formacie minisatelity typu CubeSat - na zlecenie NASA firma Advanced Space.

CAPSTONE jest satelitą przecierającym szlaki do powrotu, już na stałe, człowieka na Księżyc w ramach programu Artemis. Satelita ma zbadać stabilność orbity planowanej dla budowanej stacji orbitalnej Księżyca, Lunar Gateway.

Kształt tej orbity, pokazany z 3 perspektyw na rysunku poniżej, ma pozwalać na łatwy transfer statków załogowych i transportowych między Ziemią a południowym biegunem Księżyca.

Znajdujące się tam zasoby lodu wodnego będą fundamentem trwałej obecności człowieka na Księżycu a także pozwolą – dzięki elektrolitycznemu przetwarzaniu wody na O₂ i H₂ czyli paliwo rakietowe - na traktowanie Księżyca jako odskoczni do misji załogowych na Marsa i ku dalszym ciałom Układu Słonecznego

Poza badaniem stabilności przewidzianej dla Lunar Gateway orbity, CAPSTONE ma też testować system autonomicznego wyznaczania położenia w przestrzeni okołoksiężycowej, wykorzystując dane z satelity Lunar Reconnaissance Orbiter zamiast bezpośredniego kontaktu z naziemnymi stacjami nawigacyjnymi. Pozwoli to na uniezależnienie się przyszłych misji od danych nawigacyjnych z Ziemi.

W międzyczasie, trwają prace i badania przygotowawcze przed pierwszym lotem ciężkiej rakiety nośnej Space Launch System, mającej wynosić załogi NASA i partnerów międzynarodowych a SpaceX zbliża się także do pierwszego lotu orbitalnego  statku Starship - pierwszego od czasów promów kosmicznych statku kosmicznego wielokrotnego użytku.