Fizyka dla każdego

Pierwsze pokazy pt. "Co jest napisane na pomniku Kopernika?" odbyły się 7-9 marca 2018 roku, jednak miały swój początek zdecydowanie wcześniej. Pomysłodawcą pokazów jest oczywiście prof. dr hab. inż. Grzegorz Karwasz (*)- kierownik Zakładu Dydaktyki Fizyki Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.

Pokazy te mają dwa zasadnicze cele. Pierwszy z nich, to rozbudzenie ciekawości wśród młodzieży - zainteresowanie ich fizyką, czyli po prostu (i aż) tym jak działa wszystko co nas otacza. Dzięki metodom stosowanym przez prof. Karwasza jest to możliwe. Młodzież po pokazach zdobywa także nowe umiejętności - zamiast recytować treści, suche prawa zawarte w podręcznikach, zaczyna samodzielnie wyciągać wnioski na podstawie przeprowadzonych doświadczeń.

Drugi cel, to przekazanie nauczycielom uczestniczącym w pokazach (większość z nich to nauczyciele fizyki) sposobu nauczania fizyki. Metody te można z powodzeniem zastosować również w nauczaniu innych przedmiotów. 

Oto relacja z pokazów:

Proszę wyciągnać komórki. To jest UNIWERSYTET.	Robimy zdjęcia.	Właśnie tak ludzie wynaleźli zegary.. ;-)	...wbili patyk w Ziemię i obserwowali
Dzieło Kopernika - egzemplarz z IF UMK	Przeczytaj, proszę, co tu jest napisane po łacinie	To jest eksponat prosto z Japonii	Jak nim zakręcę...
...mogę z nim chodzić po całym wszechświecie	Poproszę przystojnego i inteligentnego ochotnika	Przechyl w lewo...	I wyprostuj. Ciężko idzie, prawda?
Czy w kosmosie słychać ptaszka?	Ty jesteś Słońcem, a Ty Ziemią.	Odsuńcie się. Jeszcze. O! 10 metrów.	Taka jest odległość Ziemii od Słońce w tej skali
Mieszkamy na takim małym kosmicznym "śmieciu"	Ile mamy planet w Układzie słonecznym?	Słońce, wydaje się, w ciągu roku powoli przesuwa się po zodiaku	P: Co to jest? S: Drożdżówka!
​P: No jaka drożdżówka! To jest GALAKTYKA!	P: A to? S: Dwie galaktyki! P: Brawo!	A teraz poproszę trzy ochotniczki.	Ty jesteś Słońcem, a Ty Ziemią.
Ty będziesz Księżycem!	No i dalej. Kręcimy się!	W lewej trzymam piórko, w prawej młotek. Co spadnie pierwsze?	A teraz przeniesiemy się na Księżyc...

Spis doświadczeń:

1. Znaki zodiaku
2. Porównanie rozmiarów Słońca, Ziemi, Jowisza
3. Ruch Słońca, Ziemi i Księżyca
4. Precesja – bączek, żyroskop
5. Dlaczego zegary biegną w prawo?
6. Duży globus i źródła światła
7. Globus z Australii + zegar z Australii
8. Wahadło Foucaulta
9. Mały model Układu Słonecznego.
10. Lampa lava i konwekcja na Słońcu
11. Rakieta – start rakiety na Księżyc
12. Młotek i piórko w warunkach ziemskich
13. Młotek i piórko na Księżycu
14. Pompa próżniowa i źródło dźwięku
15. Rura z piórkiem i ołowiem na Księżycu
16. Poduszkowiec
17. Zachód słońca
18. Odwracanie biegu Ziemii - czyli krzesło obrotowe i koło rowerowe
19. Słodka galaktyka
20. Spłaszczenia Ziemii
21. Lewitująca Ziemia, kinetyczny atom, kinetyczny kosmos

​Doświadczenia przemyśleli, ustawili i w pokazach uczestniczyli: mgr inż. Julia Bruzdowska, mgr Waldemar Krychowiak, dr Andrzej Karbowski, dr Krzysztof Rochowicz, dr hab. Kamil Fedus.

Opisu (i interpretacji) dokonała mgr inż. Julia Bruzdowska.

Dziękujemy i uczestnikom i prowadzącym, a przede wszystkimi p. mgr Agnieszce Marasek, za rezerwację sali  - i osobom, którym przysporzyło to komplikacji. (GK)

(*) Kiedy pierwszy raz przeczytałem napis na pomniku (a było to w październiku 1997 roku - po moim kolokwium habiliatacyjnym. p. prof. J. Szudy zabrał nas na wycieczkę po mieście), uderzyło mnie, co przeczytałem na cokole  - po łacinie: Ruszył Ziemię, wstrzymał Słońce i niebo.

Kopernik kilkakrotnie w swojej pracy podkreślał - nie jest problemem, że Słońce wschodzi i zachodzi, ale że całe niebo, rozmiarów którego nawet znać nie możemy, wiruje jak oszalałe na naszą głową. I to był główny argument dla przeciwników pomysłu obrotu Ziemi.

Niestety, w znanym a skrótowym wierszyku, tego nie ma. Tym bardziej zapraszamy do Torunia!

(GK)