Fizyka dla każdego

Stopniem zmatematyzowania. Jest tak pewnie dlatego, że Stwórca lubi fizyków i tak skonstruował świat, że w zjawiskach fizycznych udaje się oddzielić istotne elementy od mniej ważnych poprawek. Można sobie bowiem wyobrazić świat zbudowany zupełnie inaczej. W tym świecie ruch jabłka spadającego z drzewa zależy w dużym stopniu, tak jak w astrologii, od konfiguracji wszystkich planet. Albo zależy od tego, jaki w jabłku siedzi robak. W takim, nieprzyjaznym dla fizyków, świecie nie byłoby możliwe skonstruowanie uproszczonych modeli pozwalających wytłumaczyć i opisać zjawiska fizyczne. Na szczęście tak nie jest i cała fizyka składa się właściwie z takich modeli. Od modelu punktu materialnego poruszającego się zgodnie z równaniami Newtona, poprzez dwupoziomowy model atomu i pasmowy model ciała stałego, do modelu standardowego, opisującego wszystkie znane cząstki elementarne.

Sukces fizycznego opisu świata bierze się stąd, iż mimo ograniczeń stosowalności każdego modelu udaje się kontrolować wpływ zaburzeń wywołanych przez pozostające poza modelem elementy rzeczywistości fizycznej. Niewątpliwie źródłem tego sukcesu jest struktura fizycznego świata, umożliwiająca taki modelowy opis. W innych naukach przyrodniczych sytuacja jest dużo bardziej złożona. Pomińmy chemię, astronomię, geologię itp., które w istocie polegają na rozbudowywaniu i dostosowywaniu fizycznych modeli do pewnego zakresu zjawisk, i przejdźmy do nauk przyrodniczych, określonych jako nauki o życiu. Przedstawicieli tych nauk Stwórca wyraźnie nie lubi. Gdyby modelowanie zjawisk było w naukach o życiu tak proste i dawało tak dobre rezultaty jak w przypadku materii nieożywionej, to już dawno wyeliminowalibyśmy wszystkie choroby i stworzylibyśmy fabryki żywności, działające bez udziału roślin i zwierząt.

Profesor Iwo Białynicki-Birula (Centrum Fizyki Teoretycznej PAN)
w rozmowie z Piotrem Tomczakiem (Wydział Fizyki, Uniwersytet Adama Mickiewicza)
 

Całą rozmowę z Profesorem można przeczytać w publikacji Stwórca lubi fizyków. Rozmowa z profesorem Iwo Białynickim- Birulą, Postępy Fizyki, zeszyt 1/2013.