 | Zupełnym zaskoczeniem było natomiast odkrycie nowej funkcji badawczej eksponatu, którego to odkrycia dokonał 2,5 letni syn jednego z asystentów na wystawie. Piotruś pozostawiony sam sobie zaczął się bawić równią w nieprzewidziany sposób: zamiast spuszczać kulkę z równi Piotruś puszczał kulkę po torze poziomym, tak aby wtoczyła się pod górkę w części pochylonej. Piotruś bawił się w ten sposób prawie 15 minut. Piotruś odkrył dwie nowe funkcje eksponatu. Pierwsza z nich to funkcja ludyczna, jako że wracająca kulka sama w sobie jest zabawna, jakby była przywiązana na gumce. Foto. Piotruś Karbowski (3 lata) odkrywa prawo zachowania energii: kula puszczona z równi wraca „samoczynnie”; w rzeczywistości energia potencjalna kuli na początku równi zamienia się w energię kinetyczną w najniższym punkcie równi po czym ponownie w energie potencjalną na drugim końcu, i tak cyklicznie (Toruń, Festiwal Nauki 2007) |
Druga funkcja to funkcja badawcza: Piotruś odkrył prawo zachowania energii. Kulka puszczona po poziomym torze posiada energię kinetyczną. Wtaczając się pod górkę kulka zwalnia, czyli traci energię kinetyczną na rzecz energii potencjalnej. W końcu zatrzymuje się, zawraca i wraca do Piotrusia. Piotruś odkrył cykliczną przemianę energii: energia kinetyczna zamienia się potencjalną a ta z kolei w kinetyczną. Spontaniczne odkrycie prawa zachowania energii przez dwuletnie dziecko jest ewenementem dydaktycznym i świadczy o dodatkowej, nieprzewidzianej na poziomie projektowania funkcji badawczej eksponatu. Wyniki odkrycia Piotrusia zostały przedstawione na międzynarodowym kongresie dydaktyki fizyki.
Fragment z pracy:
G. Karwasz, innowacyjnego paradygmatu dydaktyki, w: J. Kruk, G. Karwasz „Strategie edukacyjne w europejskich centrach nauki”, Wydawnictwo Naukowe UMK (2011), w przygotowaniu
