Perpetuum mobile Perpetuum mobile

Zabawka ta sprawia wrażenie jakby poruszała się bez żadnej przyczyny w nieskończoność! Pozornie zachowuje się ona jak perpetuum mobile, czyli maszyna, która raz wprawiona w ruch kręciłaby się wiecznie, o ile zostałaby ona umieszczona w idealnej próżni i pozbawiona całkowicie kontaktu z otoczeniem (czyli o ile można by zaniedbać opory ruchu). Oczywiście istnienie perpetuum mobile wykluczają podstawowe zasady termodynamiki. Istnieją jednak maszyny, które działają na pierwszy rzut oka jak perpetuum mobile. Np. precyzyjnie skonstruowany zegar mechaniczny może działać bez nakręcania nawet kilkaset lat, jeśli opory ruchu jego części są bardzo małe i ma on źródło energii w postaci np. silnej sprężyny.

W przypadku naszej zabawki, w jej podstawce znajduje się urządzenie napędzające wahadełko za pomocą siły magnetycznej, zasilane baterią dziewięciowoltową.

JW Player goes here
JW Player goes here

Istnieje też inny ciekawy aspekt działania tej zabawki. Oprócz głównego wahadła, na jego bokach znajdują się także dwa mniejsze, każde zaopatrzone również w magnesy na swych końcach. Obserwując ruch tych wahadełek możemy stwierdzić, że zachowują się one zupełnie chaotycznie. Przewidzenie, w którą stronę wahadełka będą się obracać, jest zupełnie niemożliwe. Oś obrotu małych wahadełek znajduje się w ich środku masy. Położenie, w którym końce małych wahadeł z magnesami znajdują się w równych odległościach od magnesów w głównej części wahadła jest położeniem równowagi ponieważ na ich końce działają równe siły odpychające. Jednak cały układ porusza się, więc pod wpływem bezwładności małe wahadła wytrącane są z położenia równowagi, "nie wiedząc", w którą stronę się obrócić.

Zabawka ta może służyć również do ilustracji ilości stopni swobody (ruch środka masy małych wahadeł oraz ruch ich końców), a także zagadnienia więzów w układach mechanicznych.



Patrz także: inne zabawki, pojęcia i zjawiska związane:
Chaos: Dopóki piłka w grze | Tornado w butelce | Wirujące magnesy
Pole magnetyczne: Dopóki piłka w grze | Lewitron | Lewitujące hantle | Magnetyczna gwiazda | Unoszące się magnesy | Wirujące magnesy | Znikopis magnetyczny
Stopnie swobody: Lewitujące hantle | Piesek-kiwaczek | Świetliki

KS16