Pewnie nie raz w nocy zdarzyło Ci się sięgnąć po zegarek. I mimo ciemności w pokoju nie było problemu by sprawdzić czy już czas wstać czy przewrócić się na drugi bok.

Źródło światła ultrafioletowego oraz przedmioty codziennego użytku mogą posłużyć do przedstawienia ciekawych zjawisk wynikających z teorii kwantowej.
Gdy skierujemy wiązkę światła ultrafioletowego (niewidocznego dla ludzkiego oka) w stronę badanego przedmiotu możemy zaobserwować jego świecenie.

Sprawdź, które z przedmiotów codziennego użytku emitują światło widzialne pod wpływem promieni ultrafioletowych.
Jeśli uda Ci się zaobserwować świecenie tak jak w przypadku łyżeczek do lodów - zaobserwowane zjawisko nosi nazwę luminescencji.

Atom może zaabsorbować kwant energii przechodząc do stanu wzbudzonego. Elektron takiego atomu przechodzi na wyższy poziom energetyczny. Wzbudzony atom może wyemitować kwant energii, czemu towarzyszy przejście elektronu z powrotem z poziomu wyższego na niższy.

Nieco podobnie jest w cząsteczkach, z jakich są między innymi zbudowane "świecące łyżeczki". Cząsteczka wzbudzona reemituje kwant energii, ale w odróżnieniu do atomów, ten kwant ma długość fali zauważalnie większą (czyli energię mniejszą) od kwantu pochłoniętego. Dzieje się tak, ponieważ molekuły posiadają większą ilość stopni swobody i mogą wykonywać różnego rodzaju drgania i oscylacje, na co jest zazwyczaj zużytkowana energia pochłoniętego kwantu. Widać to na poniższych wykresach - widma emisyjne przesunięte są w stosunku do absorpcyjnych w kierunku fal dłuższych, a co za tym idzie - niższych energii fal.

Widma absorpcyjne i emisyjne łyżeczek do lodów


Patrz także: inne zabawki, pojęcia i zjawiska związane:
Stopnie swobody: Lewitujące hantle | Perpetuum mobile | Piesek-kiwaczek
Widma: Błękit nieba | CD spektroskop | Mydlane bańki | Fałszywe banknoty | Okulary chromatyczne | Okulary przeciwsłoneczne | Świetliki
Stopnie swobody: Lewitujące hantle | Perpetuum mobile | Piesek-kiwaczek