Zwilż głowę kaczki zimną wodą lub odrobiną alkoholu (wersja od lat 18) i ustaw ją przed szklanką z wodą, a godzinami będziesz patrzył jak ptak próbuje zaspokoić pragnienie.

Kaczka pijąca wodę ze szklanki składa się z dwóch kulistych baniek połączonych ze sobą rurką, która zaczyna się w karku kukiełki i przechodzi aż do wnętrza drugiej bańki. W ten sposób zbudowany korpus może obracać się w osi poziomej, która znajduje się w połowie odległości między bańkami. Dolna bańka zawiera bardzo lotną ciecz o prężności par silnie zależnej od temperatury (zwykle jest to zabarwiony dichlorometan CH₂Cl₂), górna zaś jest owinięta filcem łatwo absorbującym wodę.

Gdy głowa kaczki jest sucha, cała kolorowa ciecz pozostaje w dolnej bańce. W tym przypadku środek masy systemu znajduje się poniżej osi obrotu. W rezultacie, plecy kaczki utrzymują się w równowadze w pozycji pionowej.

Jeśli zmoczy się głowę kaczki, można zaobserwować wzrost poziomu kolorowej cieczy w jej karku. Jest to spowodowane obniżeniem temperatury w wyniku parowania, a co za tym idzie także ciśnienia w głowie kaczki. W wyniku podniesienia się poziomu cieczy, środek masy kaczki podnosi się aż przekroczy poziom osi obrotu. W tej chwili moment siły spowodowany wzrostem masy karku powoduje nachylenie kaczki do dołu.

Ostatecznie, kiedy dziób uderza o szkło, rurka jest tak nachylona, że ciecz nie dopływa już do niej z dolnej bańki. W konsekwencji ciecz szybko opada i kaczka powraca do pozycji pionowej.

KS16