Wańka - wstańka Wańka - wstańka

Nie łatwo wyprowadzić tę zabawkę z równowagi. Każde wychylenie z położenia równowagi powoduje jej powrót do pozycji wyjściowej. Trwałość równowagi spowodowana jest nierównomiernym rozkładem masy.

JW Player goes here

Podstawa zabawki ma okrągły kształt, a środek masy Wańki-wstańki leży blisko jej podstawy, czasami podstawa obciążona jest dodatkowo ołowianą kulką.

Na odchyloną lalkę działa para sił: siła reakcji podłoża i ciężar lalki umiejscowiony w środku ciężkości. Ponieważ siły te nie leżą na jednej prostej, więc dają w efekcie niezrównoważony moment siły (zaniedbujemy tarcie) powodujący powrót lalki do położenia równowagi. W ten sposób, odchylona lalka dąży do osiągnięcia najmniejszej wartości grawitacyjnej energii potencjalnej, co jest równoznaczne z najniższym położeniem środka ciężkości.

Aby Wańka-wstańka mogła sam wstawać z każdego położenia, głowa lalki w porównaniu z resztą ciała musi być odpowiednio lekka.

JW Player goes here


Patrz także: inne zabawki, pojęcia i zjawiska związane:
Równowaga sił: Lewitujące hantle | Lewitron | Pingwiny Zosi | Poczucie równowagi | Suszarka i piłka | Unoszące się magnesy
Grawitacja: Lejek grawitacyjny | Lejki nie-grawitacyjne | Mała zjeżdżalnia | Pingwiny Zosi
Moment siły: Kaczka pijaczka | Koziołki-fikołki | Samolot | Wstający bączek
¦rodek ciężkości: Kaczka pijaczka | Koziołki-fikołki | Piesek kiwaczek | Poczucie równowagi | Podwójny stożek | Samolot |

KS16