Spektroskop

 

Cel:                      Rozszczepienie światła białego na barwy.

 

Materiały:           tuba tekturowa np. z wnętrza rolki po ręcznikach papierowych

arkusz bloku technicznego

płyta CD lub plastikowy krążek chroniący płyty CD

nożyczki

taśma dwustronna

taśma przezroczysta

żyletka

 

Rysunek 1 Materiały potrzebne do wykonania doświadczenia spektroskop przy użyciu krążka oddzielającego płyty CD.

 

Rysunek 2 Materiały potrzebne do wykonania doświadczenia spektroskop przy użyciu płyty CD.

Czynności:

 

• Na arkuszu bloku technicznego odrysowujemy dwa koła odpowiadające kształtem obu końcom rolki od ręczników papierowych  

  (przykładamy kontur i obrysowujemy oba końce). Wycinamy z arkuszu – to będą nasze dekle.

 

• W jednym deklu wycinamy na środku prostokąt (niezbyt szeroki, ale powinien mieć ok. 80% średnicy krążka). Przecinamy

  żyletkę na pół wzdłuż większego boku na mniej więcej równe części. Przyklejamy ją do dekla z wyciętym prostokątem, tak aby jej 

  ostrza utworzyły wąską szczelinę. Dekiel oklejamy taśmą przezroczystą, aby stał się przepuszczalny dla światła jedynie w obszarze 

  naszego prostokąta.

 

• W drugim deklu wycinamy większy prostokątny otwór. Na płycie CD zdrapujemy kawałek brzegu, przyklejamy taśmę i odrywamy

   ją razem z farbą. Tak z płyty CD pozbywamy się wierzchniej warstwy farby. Jeśli używamy krążka chroniącego płyty CD,  

  wierzchniej warstwy już na nim nie ma. Z plastikowego krążka wycinamy prostokąt o wymiarach większych niż ten wycięty w     

  deklu. Będzie to nasza siatka dyfrakcyjna. Przyklejamy go do dekla za pomocą taśmy, tak aby zasłonił cały prostokąt. Tak jak przy

  pierwszym deklu i ten oklejamy przezroczystą taśmą, aby stał się przepuszczalny dla światła jedynie w obszarze naszego

  prostokąta.

 

• Aby zmontować spektroskop, do jednego z końca rolki przyklejamy szczelnie naszą siatkę dyfrakcyjną. Patrząc na żarówkę od

  strony siatki, przykładamy szczelinę do drugiego końca rolki. Obracając dekiel ze szczeliną, ustalamy pozycję, w której kierunek

  linii siatki jest równoległy do szczeliny – przy takiej orientacji widmo jest widoczne najwyraźniej. Przy pomocy taśmy 

  przytwierdzamy dekiel do tuby. Nasz spektroskop jest już gotowy.

 

 

Rysunek 3 Gotowy spektroskop z widokiem
 na szczelinę wykonaną z żyletki (po lewo) oraz z widokiem
na siatkę dyfrakcyjną (po prawo).

Wynik: 

       

Gdy patrzymy na źródło światła, obserwujemy widmo światła białego. W zależności od rodzaju światła możemy obserwować różny kształt widma, np. widmo żarówki energooszczędnej ma wyraźne linie widmowe, żarówka klasyczna ma widmo ciągłe.

 

Dlaczego?

    

Światło przechodząc przez siatkę dyfrakcyjną (płytkę z płyty CD) ulega zjawisku dyfrakcji i interferencji. Dzięki temu docierające do nas rozszczepione światło widzimy w postaci widma.

 

Powrót  Następne

---

Fizyka dla każdego

KS16