Oficjalnie, za datę początkującą współczesną fizykę uważa się wykład Plancka w Berlinie w 1905 roku, w którym po raz pierwszy pada pojęcie kwantów energii. Kwanty, zrodziły nowe działy fizyki, jak Mechanikę i elektrodynamikę kwantową, zmieniły nasze zapatrywanie nie tylko na naukę, ale i na filozofię poznania, doprowadziły do nowych, rewolucyjnych zastosowań, jak choćby lasery.
Jednakże jakakolwiek data jest uproszczeniem. Już w latach 60-tych XIX wieku wytwarzano wiązki elektronów (“promienie katodowe”), choć za datę “okrycia elektronu” uważa się artykuł Thompsona z 1897 roku. Początek XX wieku ugruntował pojęcie atomu (choćby przez artykuł Einsteina o ruchach Browna i prace Perrina) ale już w końcu XIX wieku prace małżeństwa Curie niepodzelność atomu “podminowały”.
Uproszczeniem jest też katalogowanie fizyki, szczególnie współczesnej. Spektrometria masowa posłużyła do zmierzenia mas atomów i odkrycia izotopów, ale dziś ma zastosowanie w ocenie jakości produktów spożywczych. Kwarki i gluony, gwiazdy neutronowe i czarne dziury są pasonujące, ale nie mniej pasjonująca jest biofizyka i geofizyka. Czy wreszcie fizyka ciała stałego, uproczywie drążąca pod głównym nurtem odkryć, ale bez której i ta wystawa (wirtualna) byłaby niemożliwa.
Pokazujemy
na wystawie jak:
- rodzą się nowe działy nauki (5 tygodni jakie Rontgen spędził w laboratorium jesienią 1897 roku),
- jak się rozwijają (pierwsze aparaty medyczne)
- jak wreszcie dojrzewają, pączkując na zupełnie nowe zastosowania, spoza fizyki jak wyjaśnienie struktury DNA lub białek (zob. “super-trucizna”).
Pokazujemy, że naukę tworzą zwykli ludzie: Planck, profesor uniwersytetu, który gorączkowo poszukiwał właściwej funkcji matematycznej opisującej dane doświadczalne, aby poprawić własny błąd; Bohr, młody doktorant, który nie wahał się zaproponować wyjaśnień pozornie absurdalnych; Einstein, który błysnąl geniuszem, dopiero kiedy miał stałą pracę i własną, szczęśliwą rodziną (“Albert i Milewa”).
Pokazujemy wreszcie, że i sama nauka jest żywa – pełna błędów, ślepych ścieżek, nowych rozwiązań; że powtsaje każdego dnia – to co napisaliśmy wczoraj dziś jest nieaktualne.
Wystawa jest więc zaproszeniem, dla
młodych ludzi, nie tylko do Fizyki, ale do Nauki w ogóle.
To Nauka, koniec końców, jest motorem postępu!
