Obieg fosforu

  Cykl biogeocheniczny fosforu jest bardzo podatny na zmiany powodowane przez człowieka. Największe zakłócenia są powodowane przez rolnictwo, ponieważ w zasadzie wszystkie stosowane nawozy mineralne zawierają ten pierwiastek. Jest on wypłukiwany w dużej części z gleb i spływa do jezior i innych zgiorników wodnych, co w konsekwencji powoduje ich eutrofizację. Przyswajalną przez organizmy formą tego pierwiastka są ortofosforany. W zbiornikach wodnych ich uwalnianie odbywa się głównie pod wpływem fitoplanktonu, który syntetyzuje fosfatazy. Pozostała-związana w martwej materii-część fosforu opada na dno i może wypaść z obiegu na wiele lat. Na dno opada też fosfor uwolniony do fosforanów, ponieważ są one słabo rozpuszczalne i wytrącają się z roztworu. Największa ilość tego pierwiastka jest tracona na skutek zmywania go do oceanów i mórz, gdzie się osadza w formie nieprzyswajalnej dla organizmów. Ilość wolnego pierwiastka w przyrodzie jest niewielka, ponieważ wypłukiwanie go ze skał jest powolne, a szybkość asymilacji przez organizmy żywe-duża. Większość fosforu występującego w przyrodzie zawarta jest w związkach budujących organizmy i znajduje się w ich płynach ustrojowych oraz strukturach szkieletowych. Pozostała część pierwiastka jest związana w detrytusie i osadach nieorganicznych, np. skałach. Ponieważ szybkość uwalniania fosforu jest mniejsza niż jego pobieranie, na wiosnę cały dostępny fosfor zostaje związany przez ciała producentów i konsumentów. Niedostatek tego pierwiastka staje się czynnikiem ograniczającym. W układzie następuje wtedy zwolnienie procesów wiązania, do czasu gdy szczątki organizmów i odchody nie zostaną rozłożone, a przyswajalne formy fosforu nie wejdą ponownie do obiegu.

 

 

<<<powrót>>>