Termometr Galileusza
Gęstość cieczy i ciał stałych zmienia się wraz z temperaturą w sposób liniowy, tzn. wraz ze wzrostem temperatury gęstość maleje proporcjonalnie, co jest opisywane równaniem:
gdzie B jest objętościowym współczynnikiem rozszerzalności cieplnej, a T0 jest temperaturą początkową. Dla wody B wynosi ok. 0,21·10-3 K-1, dla szkła - 0,01·10-3 K-1 - 0,03·10-3 K-1, a dla alkoholu izopropylowego: 1,1·10-3 K-1 (alkohol izopropylowy jest częstym składnikiem budowanych termometrów Galileusza). Im mniejszy jest objętościowy współczynnik rozszerzalności cieplnej, tym mniejsze są zmiany gęstości. Stąd widać, że zmiany gęstości (wraz z temperaturą) szklanych pojemniczków są znikomo małe w stosunku do cieczy. Z dobrym przybliżeniem możemy stwierdzić, że ze wzrostem temperatury ciecz się rozszerza, czyli staje się lżejsza (w jednostce objętości) a szklane banieczki - nie, więc toną.
W rzeczywistości pierwszy termometr Galileusza, zbiornik z cieczą i cienką rurką był bardzo podobny do nadal używanych rtęciowych termometrów lekarskich.