Bączek z wężem

Blaszki węży są wykonane ze stali, czyli z ferromagnetyka. Ferromagnetyk to substancja o bardzo silnych własnościach magnetycznych: każdy atom ferromagnetyka wytwarza własne pole magnetyczne. Co więcej, atomy te mają tendencję do ustawiania się w taki sposób, aby ich pole magnetyczne miało taki sam kierunek, co pole magnetyczne atomów sąsiednich. W rezultacie tworzą się duże obszary, w których pole magnetyczne ma stały kierunek - nazywamy je domenami magnetycznymi. Pole magnetyczne każdej z domen może być ustawione w zupełnie dowolnym kierunku. Dlatego ferromagnetyk może nie wytwarzać zewnętrznego pola magnetycznego, czyli może nie być magnesem. Gdy jednak umieścimy ferromagnetyk w zewnętrznym polu magnetycznym (np. pochodzącym od magnesu), wówczas domeny zaczynają ustawiać się zgodnie z nim i ferromagnetyk sam staje się magnesem.

Domeny raz uporządkowane niechętnie wracają do pierwotnego chaosu. Nawet gdy zewnętrzne pole magnetyczne zmniejszy się do zera, część domen nadal jest uporządkowana - ferromagnetyk stał się więc magnesem.

Substancją, która łatwo się namagnesowuje (wystarczy małe zewnętrzne pole magnetyczne, aby osiągnąć nasycenie), ale równie łatwo się rozmagnesowuje - nazywana jest ferromagnetykiem miękkim. Blaszki węży są ferromagnetykiem miękkim, w odróżnieniu od końca bączka, zrobionego z materiału rozmagnesowującego się z trudem, czyli z ferromagnetyka twardego.

Pozostaje do wyjaśnienia, dlaczego bączek przyciąga brzeg węży, a nie środek blaszki. Jest to nieco podobne do naładowanej elektrostatycznie plastikowej pałeczki, która przyciąga przez indukcję skrawki papieru - zawsze za ich końce (gdzie pole elektryczne jest silniejsze).

Podobnie igła magnetyczna jest namagnesowana wzdłuż, a nie w "poprzek" - domeny wolą porządkować się "gęsiego", a nie szeregiem. Wówczas energia takiego układu jest niższa.