Plastikową pipetę obciążamy nakrętką (np. M8) i wkładamy do plastikowej butelki wypełnionej wodą, po czym butelkę zakręcamy.
Ściśnij butelkę i zobacz co się stanie z pływającą wewnątrz niej pipetą. Tonie, prawda? Ta prosta zabawka znana jest już od stuleci pod nazwą "nurka Kartezjusza".

W naszym przypadku rolę "nurka" pełni obciążona u wylotu plastikowa pipeta tak, że pływa niczym wędkarski spławik. Pływanie nurka umożliwia uwięziony w nim pęcherzyk powietrza, który zapewnia pipecie odpowiednią wyporność.

Kluczem do zrozumienia zachowania się nurka jest ów bąbelek powietrza uwięziony w nurku. Gdy ściskasz butelkę, wzrasta w niej ciśnienie i przez to bardziej ściskany jest w pipecie pęcherzyk powietrza. Gdybyś uważnie przyjrzał się temu pęcherzykowi, zauważysz, że nieco zmniejsza się on podczas ściskania butelki. A to oznacza, że zmniejszyła się wyporność nurka - do środka wlało się więcej wody. Nurek utonął. Gdy z kolei ciśnienie maleje (przestałeś ściskać butelkę), pęcherzyk powiększa się, nurek zwiększa swoją wyporność i wypływa.


Patrz także: inne zabawki, pojęcia i zjawiska związane:
Prawo Archimedesa, pływanie ciał:Termometr Galileusza
Ciśnienie:Barometr Goethego Kaczka pijaczka Młynek Crooksa Suszarka i piłka Termometr miłości