Parostatek puf puf

Ten stateczek imitujący parostatek, wyposażony jest w dwie, połączone ze sobą, dysze, które znajdują się w wodzie gdy statek pływa. Do jednej z tych dysz należy wlać tyle wody, by zaczęła wypływać drugim końcem.

Należy zapalić świeczkę znajdującą się w zestawie i zapaloną włożyć do łódki tak by płomień świecy ogrzewał znajdujący się w środku mały zbiorniczek. Do tej blaszki przylutowane są dysze z wodą. Gdy położymy statek na wodzie i odczekamy chwilkę, statek zacznie płynąć, wydając swoje charakterystyczne dźwięki "puf, puf".

Statek płynie ponieważ woda znajdująca się w zbiorniczku zaczyna się gotować, w efekcie czego wyrzucana jest z pewnym ciśnieniem para wodna z dysz. Woda jest zasysana ze wszystkich kierunków, natomiast para wyrzucana (z dużą prędkością) zawsze do tyłu. Parostatek płynie naprzód.

Zabawka ta ilustruje kilka praw i zjawisk fizycznych.

1) Przemiana energii. Energia cieplna jest zamieniana w końcowym efekcie na energię mechaniczną, tak jak ma to miejsce w prawdziwym parostatku. Ciepło wydzielane podczas spalania świeczki (lub np. nafty gdy się świeczka skończy) zużywane jest na ogrzanie wody, która gotując się zamienia się w parę wodną, co w małym zbiorniczku powoduje szybki wzrost ciśnienia. Pod wpływem tegoż ciśnienia jest wyrzucana z pewną prędkością para wodna powodując, że stateczek płynie wykonując pracę mechaniczną. Oczywiście muszą być również pewne straty energii związane z oddawaniem ciepła do otoczenia.

2) Zasada zachowania pędu. Z jakim pędem zostaje wyrzucana para wodna z dysz, taki pęd uzyskuje stateczek.

3) Ilustracja II zasady dynamiki Newtona dla obiektu ze zmieniającą się masą. Zmiana pędu w czasie daje nam siłę napędową parostatku. Na zmiany pędu nakładają się zmiany prędkości i masy uchodzącej pary w stronę przeciwną do kierunku ruchu statku. Podobnie jak ma to miejsce w samochodzie z balonem.

4) Po krótkim starcie, parostatek płynie ruchem jednostajnym. Jest to związane z siłami oporu, a w tym przypadku głównie z siłami lepkości która jest proporcjonalna do prędkości

Fvis = Cηv

gdzie C jest charakterystycznym rozmiarem charakteryzującym daną powierzchnię czołową, η - współczynnikiem lepkości, a v prędkością poruszającego się statku.