Czy zauważyłeś, jak dobre wino rozlewa się po ściankach kieliszka? Sączy się gęstymi strugami i powoli opada w dół. Wiesz dlaczego? Umiesz myć szklanki? Z naprawdę czystej szklanki woda spływa i nie robi kropel. |
|
Obydwoma tymi zjawiskami rządzi tak zwane napięcie powierzchniowe - siły oddziaływania między cząsteczkami wody (i cząsteczek wody ze ściankami naczynia). To napięcie powierzchniowe utrzymuje krople rosy w formie kuleczek (nieco spłaszczonych przez siły grawitacji). To ono powoduje, że woda 'wspina się' po ściankach poidła dla kanarka. |
|
A napięcie powierzchniowe wina jest prawie o połowę mniejsze niż wody. Wino, szczególnie słodkie, rozlewa się szeroko po ściankach kieliszka. A tłuszcz na ściankach szklanki nie pozwala wodzie spływać - krople wody jakby się przyklejały. Jeśli nie pijesz wina, spróbuj wody z sokiem - cukier podobnie jak alkohol obniża napięcie powierzchniowe wody. |
|
Woda, ciecz tzw. polarna (jej cząsteczki posiadają silny elektryczny moment dipolowy) charakteryzuje się bardzo wysokim współczynnikiem napięcia powierzchniowego. Współczynnik ten tylko nieznacznie maleje z temperaturą, od wartości 75,6 jednostek (dyn/cm) w 0°C do 69,6 jednostek (w 40°C) natomiast maleje znacznie w mieszaninach z innymi cieczami. |
|
Wielkość napięcia powierzchniowego danych cieczy można także oszacować na podstawie kształtu kropli na czystej szklanej płycie (patrz: rysunek). |