Zjawisko jonizacji i wpływ pola elektrostatycznego na ładunki elektryczne jonów dodatnich i ujemnych pokazuje model filtra elektrostatycznego. Dym wchodzący do rury nie wydostaje się, kiedy do jej ścianki i drutu podłączone jest wysokie napięcie (do drutu biegun dodatni, do rury biegun ujemny źródła wysokiego napięcia). Pole elektryczne między ścianką rury i drutem powoduje jonizację gazów i oddziaływanie na jony. Do jonów dodatnich przylegają cząstki dymu z papierosa (sadza) i wędrują do ścianki rury. Cząstki te osadzają się na ściance, nie dochodząc do wylotu rury.
Filtr zbudowany jest z cienkościennej rury metalowej o średnicy ok. 60 mm i dł. ok. 40 cm, do wnętrza wsunięty sztywny drut metalowy przymocowany na izolatorach; do rury oraz drutu podłączamy źródło wysokiego napięcia (może być maszyna elektrostatyczna lub generator). Pod rurą umieszczamy zapalonego papierosa w celu prezentacji działania filtra. Wynik eksperymentu pokazuje, w jaki sposób budować urządzenia chroniące środowisko przyrodnicze przed zanieczyszczeniem. Podobne urządzenie zainstalowane na kominie fabrycznym stanowi filtr, który zmniejsza zanieczyszczenie otoczenia.
Na podstawie: Model filtru elektrostatycznego, S. Ptasznik, Fizyka w Szkole, nr 1/95.
Modelowo filtr taki można pokazać na szklance i gwoździach.
Dwa gwoździe wbijamy w styropianową przykrywkę szklanki, podłączamy do nich maszynę elektrostatyczną. Do środka szklanki, przez malutki otworek, wpuszczamy dym z kadzidełka. Po zakręceniu maszyną dym automatycznie znika, a na jednym z gwoździ wydziela się sadza.