Pierwszą lunetę skonstruował optyk holenderski Z. Jansen w 1604 roku, natomiast pierwszy znany refraktor wykonał w Padwie w 1609 roku Galileusz (Galileo Galilei). Składała się ona z jednosoczewkowego obiektywu (soczewka skupiająca) i okularu będącego soczewką rozpraszającą, umieszczonych w tubie, w starannie dobranej odległości od siebie. Kiedy Galileusz spojrzał przez ten instrument, zobaczył niebo "powiększone setki i tysiące razy ponad to, co widzieli i sądzili uczeni wszystkich przeszłych epok".
Uzbrojony w nowe potężne narzędzie badawcze, Galileusz rozpoczął badania nieba i wreszcie zaczął ogłaszać swe odkrycia. Stwierdził, że powierzchnia Księżyca nie jest gładka, jak dotychczas twierdzono, że Droga Mleczna składa się z mnóstwa gwiazd, i że Jowisz posiada własne satelity. Szczególnie ważkie było to ostatnie, dowodziło bowiem, że Ziemia nie jest jedynym ciałem niebieskim wokół którego krążą inne ciała. Obserwował także takie zjawiska i obiekty jak plamy na Słońcu, fazy Wenus, pierścienie Saturna - a swe odkrycia opublikował w dziele "Siderius nuntius" w 1610 roku.
Powiększenie kątowe p dla prostej lunety galileuszowskiej wyraża się wzorem:
p = fb/fk,
gdzie: fb - ogniskowa obiektywu, fk - ogniskowa okularu.
Powiększenie lunety nie może być zwiększane dowolnie przez zastosowanie okularów o coraz krótszych ogniskowych. Warunkuje je zdolność rozdzielcza obiektywu ograniczona zjawiskami dyfrakcyjnymi zależnymi od wielkości źrenicy wejściowej d.
Obiektyw może rozróżniać dwa przedmioty, gdy różnica kąta ich obserwacji wyraża się wzorem:
Δψ ≥ 1,22λ/d,
gdzie: λ - długość fali (kryterium J.W. Rayleigha).