JW Player goes here

Dwie blaszki: cynkową i miedzianą wbijamy w cytrynę i bateria gotowa. Można nią zasilać zegarek elektroniczny. Dwa duże kartofle i możnaby zasilać "komórkę"

A nawet bez kartofla prąd popłynie, jeśli dotkniesz dwoma rękoma "miernika inteligencji".

Cytryna, kartofel a nawet ludzkie dłonie z dwoma różnymi metalami tworzą tzw. ogniwo galwaniczne. Miliony takich ogniw jest codziennie zużywanych w telefonach, komputerach, walkmanach i zegarkach. Wszystkie wywodzą się z wynalazku Aleksandra Volty, który był ciekawy, co kwaśnego mają w sobie dwie różne monety położone na języku.

Cytrynowa bateria jest przykładem ogniwa galwanicznego: prąd elektryczny powstaje w wyniku reakcji elektrochemicznych. Każde ogniwo można uważać jako dwa półogniwa. Półogniwo zaś to elektroda metaliczna zanurzona do odpowiedniego roztworu. Na elektrodach tych przebiegają reakcje utleniania (na anodzie, czyli elektrodzie ujemnej) oraz redukcji (na katodzie, czyli elektrodzie dodatniej). Półogniwa połączone są ze sobą za pomocą przewodnika prądu elektrycznego, co umożliwia przepływ elektronów z elektrody ujemnej na elektrodę dodatnią. W naszym przypadku elektrolitem jest wodny roztwór różnych kwasów znajdujących się w każdym warzywie lub owocu. Na płytce cynkowej zachodzi utlenianie, a więc cynk jest anodą (elektrodą ujemną):

Zn(s) → Zn2+ + 2e

Jony cynkowe wędrują od powierzchni anody w głąb roztworu, a elektrony poruszają się w przewodniku od płytki cynkowej do miedzianej. Na płytce miedzianej zachodzi redukcja, a więc jest ona katodą. Elektrony, które docierają przez przewodnik gromadzą się na powierzchni katody, skąd są pobierane i zużywane w reakcji:

Cu2+ + 2e → Cu(s)

W ten sposób jony miedziowe są usuwane z roztworu, a na ich miejsce dyfundują jony cynkowe. W ogniwie te samorzutnie przebiegające reakcje wytwarzają prąd elektryczny.

(Oczywiście, w kierunku elektrody miedzianej wędrują nie tylko jony miedzi, ale w szczególności jony wodoru, które tam się wydzielają w postaci gazu.)

Ogólnie, elektrochemia to pożyteczna, stara (od wynalezienia ogniwa Volty minęło 200 lat) ale wciąż niejasna nauka.


Patrz także: inne zabawki, pojęcia i zjawiska związane:
Ogniwa elektryczne: Język Volty | Miernik inteligencji | Samochód na wodę | Słoneczne baterie

KS16