Strona główna

Sto lat ogólnej teorii względności
W listopadzie 1915 r. Albert Einstein wygłosił serię seminariów w pruskiej Akademii Nauk w Berlinie. Ostatni z tych wykładów (25 listopada) zakończył słowami: „W ten sposób kończę budowę logicznego gmachu ogólnej teorii względności” [1].

Rozważania matematyczne1 będące fundamentem teorii zawarł w kilku wcześniejszych pracach [2], zaś formalnie za publikację zawierającą jej opis uznaje się pracę „Grundlage der allgemeinen Relativitätstheorie”, która wpłynęła do redakcji 20 marca 1916 i została wydrukowana na łamach „Annalen der Physik” IV, tom 49, nr 7.

W zakończeniu pracy Einstein oblicza efekt ugięcia fali świetlnej w pobliżu Słońca na 1”,7 (tj. dwa razy więcej niż wynika to z teorii Newtona). Obserwacje2) wykonane przez dwie niezależne grupy angielskich astronomów w czasie całkowitego zaćmienia Słońca w dniu 29 maja 1919 r. efekt ten potwierdziły. Lord Eddington, który referował wyniki na posiedzeniu Royal Society w Londynie stwierdził: "Sam Newton na nas patrzy"3). 

Pobite w krwawej wojnie Niemcy, odniosły naukowe zwycięstwo [GK].

Kliknij tutaj i przeczytaj więcej o zasadzie równoważności.

Einsteinowskie równania pola - czyli o matematycznym opisie OTW.

1)tzw. rachunek tensorowy, którego odpowiednikiem w algebrze elementarnej są macierze.

2)dokładniej: ekspedycja do Sobral w Brazylii kierowana przez Andrew Crommelina z Obserwatorium w Greenwich uzyskała wynik 1,98'' ± 0,30'' a ekspedycja na Wyspę Księcia (u wybrzeży Afryki) kierowana przez Arthura S. Eddingtona z Cambridge 1,61'' ± 0,30'' [3]

3)dokładniej: zagadnienie, na wspólnym posiedzeniu Royal Society i Royal Astronomical Society w dniu 6 listopada 1919 roku referował Lord F. W. Dyson. " Po szczegółowym przestudiowaniu zdjęć, jestem gotów zdeklarować, że potwierdzają one przewidywania Einsteina". Ludwick Silberstein, adwokat diabła, wyraził wątpliwości, czy powodem odchylenia promieni jest rzeczywiście grawitacja. Wskazując na portret Newtona na ścianie w sali posiedzeń ostrzegał: "Jest naszym obowiązkiem w stosunku do tego wielkiego człowieka, aby postępować z wielką ostrożnością zmieniając lub retuszując jego prawo grawitacji" [3]

[1] https://www.mpg.de/dossier/einstein/in-berlin Max-Planck-Gesellschaft - 100 years of general relativity

[2] https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_scientific_publications_by_Albert_Einstein

[3] Abraham Pais Subtle is the Lord... The Science and the Life of Albert Einsteinm Oxford University Press, wyd. włoskie Edizione speciale per La Repubblica, Roma, 2006, str. 327, tłum. GK

Czytaj więcej: Wiek XX - wiek Einsteina (GK, 2003)

Plakat: E pur si muove (GK, 2005)

Tekst: KR i GK

Pokazy i lekcje na zamówienie

Podziękowania

Napisali o nas