Polscy archeolodzy, we współpracy z kolegami
z Wielkiej Brytanii i USA dokonali epokowego odkrycia dla naszej wiedzy
o pra-historii Europy badając dwa rodzaje ceramik z okresu około
5200-4800 lat p.n.e. z rejonu dzisiejszego Brześcia Kujawskiego. Jeden
rodzaj ceramik był podziurkowany, jakby źdźbłem trawy a drugi, podobny
– nie.
Kluczem do
odkrycia były pomiary za pomocą metod spektroskopii
masowej.
Metoda
spektroskopii masowej produktów spalania ma specyficzne
zastosowanie do badania procesów biologicznych. Mierzone są względne
stężenia dwóch stabilnych izotopów
węgla 12C i 13C. Izotopy te są metabolizowane w
różny sposób w różnych narządach zwierząt i w różnych procesach
biologicznych. Inne są proporcje 13C i 12C w
tłuszczu zwierzęcym, a inne w mleku tej samej krowy.
W „polskim” doświadczeniu badano proporcje kwasów tłuszczowych C16:0
i
C18:0. Kawałki ceramiki dokładnie umyto po czym
sproszkowano i
poddano znormalizowanym procedurom ekstrakcji za pomocą
rozpuszczalników organicznych. Okazało się, że neolityczne ceramiki
dziurkowane zawierały stosunkowo mniej kwasów C18:0 niż prawie
identyczne ceramiki, ale nie dziurkowane. Z dużą pewnością można
stwierdzić, ceramiki dziurkowane miały kontakt z tłuszczami zawartymi w
mleku, czyli służyły do odsączania zsiadłego mleka a ceramiki nie
dziurkowane służyły do przechowywania mięsa.
Czyli – nasi
neolityczni przodkowie na Kujawach hodowali krowy i robili twaróg z ich
mleka. Na dziś (01.08.2013) jest to najstarsze potwierdzenie
neolitycznej mlecznej rewolucji w całej Europie.
Ot, jak można pra-pra-dziadkom zajrzeć
do garnków!
G. Karwasz, Gunsan, 01.08.2013
Tekst: GK
WWW: KS