Tekst: prof. dr hab. Helena Dodziuk
Pamiętacie „Pinokia”, który dostał 5 sztuk złota dla ojca, ale stracił je uwierzywszy przebiegłym lisowi i kotu, że może je pomnożyć? Wystarczyło jakoby zakopać pieniądze na Polu Cudów, licząc na to, że wyrosną z nich obsypane złotem drzewa. Jednak ostatnio okazało się, że złoto może rosnąć na drzewach. Akacja i eukaliptus rosnące nad głęboko położonymi złożami złota zawierają cząsteczki złota w liściach. Mel Lintern ze współpracownikami w pracy opublikowanej ostatnio w Nature Communications (Natural gold particles in Eucalyptus leaves and their relevance to exploration for buried gold deposits, Nature Commun., 4, Article number: 2274, 2013) udowodnił to.
„Samorodki”, pięć razy
cieńsze niż ludzki włos i niewidoczne gołym okiem zawierają
złoto w systemie naczyniowym i komórkach liści. Odkryto je
stosując rentgenowskie obrazowanie pierwiastków (ang.
X-ray
Elemental Imaging) do zebranych liści, kory i gałązek
eukaliptusów, które rosły nad złożem rudy położonym na ok.
30-metrowej głębokości.
Obraz
pokazujący rozkład Cu
(niebieski), kryształów szczawianów (zielony) i złota
(czerwony) w liściu
eukaliptusa. Obszar zaznaczony w lewej części białą
ramką powiększono po
prawej.
Fot.
wg https://www.nature.com/ncomms/2013/131022/ncomms3614/fig_tab/ncomms3614_F4.html
Złoże było za małe do eksploatacji, ale pozwoliło na sprawdzenie, czy drzewa rzeczywiście „wyciągają” złoto z ziemi. Następnie przeprowadzono eksperyment sprawdzający w cieplarni podlewając eukaliptusy wodą z niewielką zawartością rozpuszczonego złota. Jest ono prawdopodobnie toksyczne dla drzew i kumulowanie go w liściach może być metodą na pozbywanie się tego pierwiastka. Badanie zawartości złota w liściach może znaleźć zastosowanie przy jego poszukiwaniach. Geolodzy mają nadzieję, że tę metodę można będzie stosować nie tylko przy poszukiwaniu złota lecz również innych pierwiastków.
Reasumując, angielskie przysłowie, że złoto nie rośnie na drzewach, nie jest prawdziwe. W liściach złota jest niewiele ale, jak twierdzi odkrywca, „Jeślibyście odkryli 500 drzew eukaliptusa rosnących nad złożami złota, wystarczyłoby go na jedną ślubną obrączkę”.
Układ html: K.
Rochowicz