Galaktyki


Galaktyki są dużymi, grawitacyjnie związanymi układami gwiazd, pyłu i gazu międzygwiazdowego oraz niewidocznej ciemnej materii. Typowa galaktyka zawiera od 107do 1012 gwiazd, orbitujących wokół środka masy galaktyki.

Dzielimy je na galaktyki:

spiralne
bez poprzeczki

spiralne
z poprzeczką

eliptyczne

soczewkowe

nieregularne

podwójne


GALAKTYKI SPIRALNE
Galaktyki spiralne posiadają gęste jądro wokół którego tworzą się ramiona spiralne. Galaktyki te stanowią 60% wszystkich nam znanych galaktyk. Dzielimy je na dwie grupy: spiralne bez poprzeczki (typ S) i z poprzeczką (typ SB).

Bez poprzeczki (S)



M 33
Credit & Copyright:  Vicent Peris (OAUV / PTeam), Gilles Bergond, Calar Alto Observatory

Z poprzeczką (SB)


NGC 1300
Credit & Copyright:  SSRO-South (R.Gilbert,D.Goldman,J.Harvey,D.Verschatse) - PROMPT (D.Reichart)

NGC 1365
Credit & Copyright:  Ken Crawford (Rancho Del Sol Observatory)


NGC 6384


GALAKTYKI ELIPTYCZNE (typ E)

Galaktyki eliptyczne nie posiadają ramion, a ich kształt jest spłaszczony i owalny. Stopień spłaszczenia określa się w skali od 0 do 7, gdzie 0 jest najmniejszym, zaś 7 największym spłaszczeniem galaktyki. Obiekty te nie są dobrze widoczne podczas obserwacji, ponieważ zawierają mało pyłu gwiazdowego. Typowe galaktyki eliptyczne są niewielkich rozmiarów.

M87
Credit & Copyright:  Robert Gendler



NGC 1132
Credit:  NASA, ESA, M. West (ESO, Chile), and CXC / Penn. State / G. Garmire, et al.


Centaurus A
Credit & Copyright:  Jean-Charles Cuillandre (CFHT) & Giovanni Anselmi (Coelum Astronomia), Hawaiian Starlight


GALAKTYKI SOCZEWKOWATE

Galaktyki soczewkowate są obiektami pośrednimi pomiędzy galaktykami spiralnymi a eliptycznymi. Jądro jest podobne do silnie spłaszczonej galaktyki eliptycznej, zaś dysk nie posiada ramion spiralnych.  Galaktyki te nie posiadają młodych gwiazd ani pyłu, co jest ich cechą charakterystyczną.


NGC 1533

NGC 5866
Credit:  NASA, ESA, and The Hubble Heritage Team (STScI/AURA);  Acknowledgment:  W. Keel (U. Alabama)


GALAKTYKI NIEREGULARNE (typ Irr)

Galaktyki nieregularne posiadają bliżej nieokreśloną (asymetryczną), rozciągłą strukturę, w której skład wchodzą gwiazdy i pył. Stanowią one ok. 5% wszystkich nam znanych galaktyk. Wyróżniamy dwa typy tych obiektów: Irr I - posiadające pewną strukturę, którą jednak nie da się zakwalifikować ani do galaktyk eliptycznych, ani spiralnych; Irr II - są galaktykami nie posiadającymi widocznej struktury.


Wielka Mgławica Magellana
Credit & Copyright:  Loke Kun Tan (StarryScapes)


NGC 1427A
Credit:  Hubble Heritage Team (AURA / STScI), ESA, NASA

GALAKTYKI PODWÓJNE

Oprócz wyżej wymienionych rodzajów galaktyk, wyróżnić możemy również galaktyki podwójne obiegające wspólny środek masy. Najczęściej obie galaktyki są tego samego typu. Struktury tych obiektów przenikają się, a pomiędzy nimi zachodzi wymiana materii gwiazdowej i pyłu.




M51
Credit: S. Beckwith (STScI), Hubble Heritage Team, (STScI/AURA), ESA, NASA Additional Processing: Robert Gendler