Galaktyki


Galaktyki s膮 du偶ymi, grawitacyjnie zwi膮zanymi uk艂adami gwiazd, py艂u i gazu mi臋dzygwiazdowego oraz niewidocznej ciemnej materii. Typowa galaktyka zawiera od 107do 1012 gwiazd, orbituj膮cych wok贸艂 艣rodka masy galaktyki.

Dzielimy je na galaktyki:

spiralne
bez poprzeczki
spiralne
z poprzeczk膮
eliptyczne
soczewkowe
nieregularne
podw骿ne


GALAKTYKI SPIRALNE
Galaktyki spiralne posiadaj膮 g臋ste j膮dro wok贸艂 kt贸rego tworz膮 si臋 ramiona spiralne. Galaktyki te stanowi膮 60% wszystkich nam znanych galaktyk. Dzielimy je na dwie grupy: spiralne bez poprzeczki (typ S) i z poprzeczk膮 (typ SB).

Bez poprzeczki (S)
M 33
Credit & Copyright:  Vicent Peris (OAUV / PTeam), Gilles Bergond, Calar Alto Observatory

Z poprzeczk膮 (SB)


NGC 1300
Credit & Copyright:  SSRO-South (R.Gilbert,D.Goldman,J.Harvey,D.Verschatse) - PROMPT (D.Reichart)
NGC 1365
Credit & Copyright:  Ken Crawford (Rancho Del Sol Observatory)

NGC 6384


GALAKTYKI ELIPTYCZNE (typ E)
Galaktyki eliptyczne nie posiadaj膮 ramion, a ich kszta艂t jest sp艂aszczony i owalny. Stopie艅 sp艂aszczenia okre艣la si臋 w skali od 0 do 7, gdzie 0 jest najmniejszym, za艣 7 najwi臋kszym sp艂aszczeniem galaktyki. Obiekty te nie s膮 dobrze widoczne podczas obserwacji, poniewa偶 zawieraj膮 ma艂o py艂u gwiazdowego. Typowe galaktyki eliptyczne s膮 niewielkich rozmiar贸w.

M87
Credit & Copyright:  Robert Gendler
NGC 1132
Credit:  NASA, ESA, M. West (ESO, Chile), and CXC / Penn. State / G. Garmire, et al.

Centaurus A
Credit & Copyright:  Jean-Charles Cuillandre (CFHT) & Giovanni Anselmi (Coelum Astronomia), Hawaiian Starlight


GALAKTYKI SOCZEWKOWATE
Galaktyki soczewkowate s膮 obiektami po艣rednimi pomi臋dzy galaktykami spiralnymi a eliptycznymi. J膮dro jest podobne do silnie sp艂aszczonej galaktyki eliptycznej, za艣 dysk nie posiada ramion spiralnych.  Galaktyki te nie posiadaj膮 m艂odych gwiazd ani py艂u, co jest ich cech膮 charakterystyczn膮.


NGC 1533
NGC 5866
Credit:  NASA, ESA, and The Hubble Heritage Team (STScI/AURA);  Acknowledgment:  W. Keel (U. Alabama)

GALAKTYKI NIEREGULARNE (typ Irr)
Galaktyki nieregularne posiadaj膮 bli偶ej nieokre艣lon膮 (asymetryczn膮), rozci膮g艂膮 struktur臋, w kt贸rej sk艂ad wchodz膮 gwiazdy i py艂. Stanowi膮 one ok. 5% wszystkich nam znanych galaktyk. Wyr贸偶niamy dwa typy tych obiekt贸w: Irr I - posiadaj膮ce pewn膮 struktur臋, kt贸r膮 jednak nie da si臋 zakwalifikowa膰 ani do galaktyk eliptycznych, ani spiralnych; Irr II - s膮 galaktykami nie posiadaj膮cymi widocznej struktury.


Wielka Mg艂awica Magellana
Credit & Copyright:  Loke Kun Tan (StarryScapes)

NGC 1427A
Credit:  Hubble Heritage Team (AURA / STScI), ESA, NASA

GALAKTYKI PODW脫JNE
Opr贸cz wy偶ej wymienionych rodzaj贸w galaktyk, wyr贸偶ni膰 mo偶emy r贸wnie偶 galaktyki podw贸jne obiegaj膮ce wsp贸lny 艣rodek masy. Najcz臋艣ciej obie galaktyki s膮 tego samego typu. Struktury tych obiekt贸w przenikaj膮 si臋, a pomi臋dzy nimi zachodzi wymiana materii gwiazdowej i py艂u.
M51
Credit: S. Beckwith (STScI), Hubble Heritage Team, (STScI/AURA), ESA, NASA Additional Processing: Robert Gendler